Geološki izvještaj za lokalitet Rašljani

List Brčko pripada unutrašnjim Dinaridima, a na njemu su izdvojene sljedeće strukturno-facijalne jedinice: Greben Majevice (unutrašnja dinarska ofiolitska zona), Ubrani kompleks sjeverne Majevice, Neogenski basen, Depresija srednje Posavine i Slavonsko-srijemska depresija.

 

Na prostoru zahvaćenom klizištem hektametarskih dimenzija uočen je, na Osnovnoj geografskoj karti, rasjed kilometarske dužine (približno 4 km) koji zaliježe iznad porodičnih objekata koji su iseljeni. Nepovoljan položaj padine, skoro vertikalne (nagib 82º) doprinosi klizanju u veoma kratkom vremenskom periodu (promjene vidljive iz sata u sat). Teren je pretežno izgrađen od sprudnih bankovitih i bankovito-masivnih krečnjaka, Pc+E starosti, odakle proizilazi da je područje veoma bogato podzemnim vodama i velikim brojem prirodnih izvora različite izdašnosti (< 10 l/s). Pretežno transgresivno leže na tektoniziranom ofiolitskom melanžu i senonskim sedimentima. Veoma često su rasjedima odvojeni od miocenskih naslaga. Ispod čela klizišta uočen je manji prirodni izvor izdašnosti (oko 0,2 l/s) koji još više pogoršava trenutno stanje. Na šumskom prostoru, oko 300 m iznad klizišta postoje pukotine većih razmjera, dužine i do 150 m, aktivnog zijeva do 1,5 m i dubine 3-6 m, što naglašava da se radi o dubinskom klizanju. Tip klizišta je složen što znači da ima elemente i rotacionog i translatornog klizanja što smo uočili po vegetacijskom pokrivaču i drveću. Na istoimenoj lokaciji postoji i pojava prvog blatnog toka, koji u sebi nosi određene količine mulja, vode, gline i stijenskog materijala decimetarskih dimenzija, a može da predstavlja veliku opasnost po stanovništvo jer ima razorni karakter. Nagla sječa šuma također doprinosi klizanju ovog područja kao i nekontrolisana izgradnja stambenih objekata. Veoma veliki uticaj ima Rašljanska rijeka koja je bujičnog karaktera te u vrijeme visokih voda plavi područje nožičnog dijela klizišta.

 

S lijeve strane Rašljanske rijeke, gledajući nizvodno, a na osnovu Osnovne geografske karte iz 1985. godine, došlo je do širenja rasjeda i pojave sve većeg broja klizišta a pod uticajem atmosferskih padavina iz maja 2014. godine (prvi put prijavljeno klizište kod Mehmedovića Odjeljenju za poljoprivredu, šumarstvo i vodoprivredu). Prvobitna dužina rasjeda je oko 4 km, a sad, na osnovu obilaska terena, taj rasjed je znatno povećan te ugrožava skoro 1/3 sela koje se nalazi ispod navedene rasjedne zone. Na istoj strani obronka Majevice postoje i manji rasjedi, koje smo utvrdili na osnovu obilaska terena (dekametarskog reda veličina), a koji nisu ucrtani na OGK.

Na desnoj strani Rašljanske rijeke postoje, na osnovu OGK iz 1985. godine još dva velika rasjeda (kilometarskih dimenzija oko 2 km), od kojih je jedan u zaseoku Sutica, iznad kuća koje su već jednom iseljavane zbog pojave klizišta. Na osnovu terenskog obilaska, dimenzije rasjeda se povećavaju, usljed obilnih padavina.